In de media

 

BBBinnenlands Bestuur - 10 december 2013

'Uitstoot fijnstof verlagen is morele plicht gemeenten'

Door Saskia Buitelaar

Nu blijkt dat de Europese fijnstofnorm toch ernstige gezondheidsrisico’s geeft, zouden lagere overheden uit eigen beweging de uitstoot van schadelijke stoffen verder moeten beperken. Dat stelt Rob Beelen, onderzoeker aan de Universiteit Utrecht, dat een grootschalig Europees onderzoek leidde naar blootstelling aan fijnstof.

Onder de Europese norm

Uit het onderzoek, waarvoor gegevens uit 22 meerjarige studies over ruim 367.000 Europeanen werden gebruikt, blijkt dat langdurige blootstelling aan fijnstof met concentraties die onder de Europese norm liggen, dodelijker is dan eerder werd gedacht. Bij elke stijging van 5 microgram per kubieke meter aan fijnstof neemt het risico dat iemand sterft met 7% toe, blijkt uit het onderzoek. ‘Dit is het verschil tussen een drukke straat in de stad en een plek zonder invloed van verkeer’, stelt onderzoeker Beelen. ‘Het verband geldt voor concentraties ver onder de jaarlijkse luchtkwaliteitsnorm van de Europese Unie van 25 microgram per kubieke meter. De richtlijn van de Wereldgezondheidsorganisatie is 10 microgram per kubieke meter.’

Pieken in uitstoot voorkomen

Bij fijnstof speelt niet alleen verkeer een rol, maar ook industrie. Zelfs uitstoot van fijnstof in het Ruhrgebied kan zorgen voor blootstelling hier, zegt Beelen. Dat vraagt om Europese aanscherping van de afspraken. Toch zouden gemeenten nu al kunnen zorgen voor minder uitstoot van fijnstof en stikstofdioxide. ‘Alles wat je kunt doen aan een lagere concentratie, levert gezondheidswinst op. Gemeenten kunnen bijvoorbeeld proberen de pieken van uitstoot uit te smeren over een groter gebied. Fietsen stimuleren is natuurlijk helemaal goed voor de gezondheid.’

Morele verplichting voor gemeenten

Beelen verwacht dat de meeste gemeente blijven vasthouden aan de Europese norm; veel gemeenten hebben al moeite om die te halen. ‘Een aantal gemeenten wil verder gaan, vooral op locaties rond scholen en kinderdagverblijven. Eigenlijk is dat een morele verplichting voor elke gemeente, zeker na dit grote Europese onderzoek, met deze duidelijke resultaten. Die kun je niet negeren.’

Maximumsnelheid op de snelweg

Het onderzoek heeft ook betekenis voor de discussie over snelheidsbeperkingen op de snelwegen rond grote steden. De rechtbank droeg minister Melanie Schultz (Infrastructuur en Milieu) onlangs op om een nieuw besluit te nemen over de maximumsnelheid op de A13 bij Rotterdam. Gezondheidsaspecten zouden daar te weinig in zijn meegenomen. In een vergelijkbare zaak over de ring A10 bij Amsterdam moet nog een uitspraak worden gedaan. Beelen hoopt dat het onderzoek in dit soort discussies wordt meegenomen. ‘Het gaat over een tijdwinst van enkele minuten, tegenover een verlies van enkele maanden levensverwachting. Uit wetenschappelijk oogpunt van volksgezondheid zeg ik dan: de uitstoot van schadelijke stoffen moet omlaag.’

http://www.binnenlandsbestuur.nl/ruimte-en-milieu/nieuws/uitstoot-fijnstof-verlagen-is-morele-plicht.9175169.lynkx